از لیام تا دیزی؛ ربات بازیافت گوشی آیفون و آینده پایدار فناوری

در دنیای امروز، با افزایش تولید دستگاههای الکترونیکی، مسئله بازیافت و مدیریت زبالههای الکترونیکی به یکی از چالشهای مهم زیستمحیطی تبدیل شده است. شرکت اپل، به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گوشیهای هوشمند، با معرفی ربات دیزی (Daisy) تلاش کرده تا راهکاری نوین برای بازیافت گوشیهای آیفون ارائه دهد. این ربات قادر است در هر ساعت ۲۰۰ گوشی آیفون را تجزیه کند و قطعات قابل استفاده مجدد را استخراج کند.
دیزی جایگزین ربات قبلی اپل، لیام (Liam) شده است و با طراحی بهینهتر، فضای کمتری اشغال میکند و عملکرد بهتری دارد. این فناوری نهتنها به کاهش زبالههای الکترونیکی کمک میکند، بلکه باعث بازیافت فلزات ارزشمند و کاهش نیاز به استخراج مواد خام از طبیعت میشود. در ادامه، به بررسی دقیق عملکرد، ویژگیها و تأثیرات زیستمحیطی این ربات میپردازیم.
۱- تاریخچه و هدف از ساخت دیزی
اپل از سالها پیش به دنبال راههایی برای کاهش اثرات زیستمحیطی محصولات خود بوده است. اولین تلاش این شرکت در زمینه بازیافت، معرفی ربات لیام در سال ۲۰۱۶ بود. لیام قادر بود گوشیهای آیفون را بهطور خودکار تجزیه کند و قطعات قابل استفاده را جدا کند.
اما با گذشت زمان، اپل تصمیم گرفت نسخهای پیشرفتهتر و کارآمدتر از این ربات را توسعه دهد. در سال ۲۰۱۸، اپل دیزی را معرفی کرد؛ رباتی که نسبت به لیام فضای کمتری اشغال میکند، سریعتر عمل میکند و دقت بالاتری دارد. هدف اصلی از ساخت دیزی، افزایش نرخ بازیافت قطعات آیفون و کاهش نیاز به استخراج مواد خام بود.
۲- نحوه عملکرد ربات دیزی
دیزی یک ربات پیشرفته است که از حسگرهای اپتیکال، بازوهای رباتیک و سیستمهای هوش مصنوعی برای جداسازی قطعات آیفون استفاده میکند. فرآیند بازیافت توسط این ربات شامل چندین مرحله دقیق است:
🔹 مرحله اول: تشخیص مدل گوشی
هر گوشی آیفون ابتدا روی تسمه نقاله قرار میگیرد. یک دوربین دید کامپیوتری مدل و جهت قرارگیری گوشی را تشخیص میدهد. اگر گوشی وارونه باشد، یک بازوی رباتیک آن را برمیدارد و در مسیر درست قرار میدهد.
🔹 مرحله دوم: بررسی وضعیت بدنه گوشی
یک حسگر اپتیکال بررسی میکند که آیا بدنه گوشی خمیدگی یا آسیبدیدگی دارد یا خیر. سپس، یک بازوی رباتیک صفحهنمایش را از بدنه جدا میکند تا قطعات داخلی قابل دسترسی باشند.
🔹 مرحله سوم: جداسازی باتری
یکی از مهمترین مراحل بازیافت، جداسازی باتری است. دیزی گوشی را در یکی از سه ایستگاه جداسازی باتری قرار میدهد. سپس، یک سیستم با دمای منفی ۸۰ درجه سانتیگراد روی باتری دمیده میشود تا منجمد و آزاد شود. در نهایت، ربات گوشی را به یک دیواره میزند تا باتری در یک سطل آلومینیومی بیفتد.
🔹 مرحله چهارم: جداسازی پیچها و قطعات داخلی
در این مرحله، پیچهایی که قطعات گوشی را به یکدیگر متصل کردهاند، جدا میشوند. سپس، یک ابزار چرخان قطعات اصلی گوشی مانند دوربین، بلندگو و دیگر اجزا را جدا میکند.
🔹 مرحله پنجم: تفکیک قطعات و بازیافت
در نهایت، بدنه گوشی وارد سطلهای مخصوص میشود تا قطعات مختلف برای بازیافت ارسال شوند.
۳- مواد بازیافتشده توسط دیزی
دیزی قادر است از هر ۱۰۰ هزار گوشی آیفون بازیافتشده، مقدار قابل توجهی از فلزات ارزشمند را استخراج کند:
✔ ۱ کیلوگرم طلا
✔ ۲ تن آلومینیوم
✔ ۷ کیلوگرم نقره
✔ ۱۰ کیلوگرم مواد معدنی کمیاب
این مواد میتوانند در ساخت محصولات جدید اپل مورد استفاده قرار گیرند، که باعث کاهش نیاز به استخراج مواد خام از طبیعت میشود.
۴- تأثیرات زیستمحیطی ربات دیزی
استفاده از دیزی تأثیرات مثبت زیادی بر محیطزیست دارد:
✔ کاهش زبالههای الکترونیکی: با بازیافت گوشیهای قدیمی، میزان زبالههای الکترونیکی کاهش مییابد.
✔ حفظ منابع طبیعی: استخراج فلزات از گوشیهای قدیمی باعث کاهش نیاز به استخراج مواد خام از معادن میشود.
✔ کاهش انتشار گازهای گلخانهای: اپل با این فناوری تلاش میکند تا فرایند زنجیره تأمین خود را تا سال ۲۰۳۰ کربنخنثی کند.
۵- آینده فناوری بازیافت اپل
اپل قصد دارد در آینده رباتهای پیشرفتهتری برای بازیافت سایر محصولات خود، مانند مکبوک، آیپد و اپل واچ توسعه دهد. همچنین، این شرکت در حال تحقیق روی روشهای جدید بازیافت باتریهای لیتیوم-یونی است تا بتواند میزان بازیافت مواد کمیاب را افزایش دهد.
ربات دیزی یکی از نوآوریهای مهم اپل در زمینه بازیافت الکترونیکی و حفظ محیطزیست است. این ربات با سرعت بالا، دقت زیاد و قابلیت استخراج فلزات ارزشمند، نقش مهمی در کاهش زبالههای الکترونیکی و حفظ منابع طبیعی دارد.
🔹 نظر تو چیه؟ فکر میکنی این فناوری میتونه تأثیر بزرگی روی بازیافت الکترونیکی بذاره؟